Manufaktura 2024/2025 nr 54, wrzesień 2024

Pierwsze wybory prezydenckie w II Rzeczypospolitej

9 grudnia 1922 roku w II Rzeczypospolitej odbyły się pierwsze wybory prezydenckie, które miały decydujące znaczenie dla młodego państwa. Wybory te były przeprowadzone przez Zgromadzenie Narodowe – połączony Sejm i Senat – zgodnie z obowiązującą wówczas konstytucją (konstytucja marcowa, 1921). Atmosfera polityczna w kraju była wówczas bardzo napięta, a scenę polityczną kształtowały ostre spory między …

https://wp.pl.aleteia.org/wp-content/uploads/sites/9/2020/08/WEB3-JERZY-KOSSAK-CUD-NAD-WISLA.jpg
Manufaktura 2024/2025 nr 54, wrzesień 2024

Cud nad Wisłą – Czy to naprawdę był cud?

Jesienią 1918 roku Polacy po 123 latach ponownie mogli cieszyć się życiem w niepodległym kraju. Niemniej jednak radość ta nie trwała zbyt długo, niecałe 4 miesiące po tym wydarzeniu rozpoczęła się wojna polsko-bolszewicka. Od lutego 1919 roku do marca 1921 roku dochodziło do walk, przerywanych negocjacjami politycznymi i rozejmami. W obliczu dopiero kształtującego się państwa …

Manufaktura 2023/2024 nr 53, maj/czerwiec 2024

Cywilizacje prekolumbijskie

W późnośredniowiecznej Europie ludzie nie wiedzieli o kontynentach znajdujących się kilkaset tysięcy mil na zachód. Dopiero w 1492 r., gdy Krzysztof Kolumb wyruszył w podróż, by dopłynąć do Azji, odkrył tzw ”Nowy Świat”. Włoski żeglarz przekonany, że przypłynął na tereny Indii, nazwał mieszkańców tamtejszych ziem Indianami. Okazuje się, że napotkanymi Indianami, szczególnie w dżunglach Ameryki Środkowej …

Polska Piechota
Manufaktura 2023/2024 nr 53, maj/czerwiec 2024

Polacy podczas I wojny światowej – walka o niepodległość i tragedia wojny

Na początku XX wieku ziemie polskie znajdowały się pod panowaniem trzech zaborczych mocarstw: Rosji, Niemiec i Austro-Węgier. Naród polski, pozbawiony własnego państwa od 1795 roku, wciąż dążył do odzyskania niepodległości. Wybuch I wojny światowej w 1914 roku otworzył przed Polakami nowe możliwości, choć wiązał się także z ogromnymi trudnościami. Podczas wojny Polacy byli zmuszeni walczyć …

Manufaktura 2023/2024 nr 53, maj/czerwiec 2024

Przewrót majowy

Zamach majowy to z pewnością jedno z najbardziej charakterystycznych wydarzeń za czasów II Rzeczypospolitej. Aby sięgnąć jego genezy, należy się jednak cofnąć do schyłku wieku XIX, kiedy to zaczęły  kształtować się dwa silne ugrupowania polityczne, jedno skupione wokół Romana Dmowskiego, a drugie wokół Józefa Piłsudskiego. Skrajnie różne programy tych stronnictw, skutecznie przyczyniły się do wybuchu …

Manufaktura 2023/2024 nr 52, kwiecień 2024

Powstanie w getcie warszawskim

Od początku wojny na terenach okupowanych polityka żydowska ograniczała się do przymusowej rejestracji, masowych deportacji oraz obowiązku noszenia gwiazdy Dawida. W późniejszym okresie historii zaczęto tworzyć getta – zamknięte dzielnice, w których izolowano wyznawców judaizmu. 2 października 1940 r. utworzono w Warszawie największe getto na terenach okupowanych. Dzielnica żydowska była oddzielona wysokimi murami od pozostałej części …

Manufaktura 2023/2024 nr 52, kwiecień 2024

Funkcjonowanie państwa babilońskiego na podstawie Kodeksu Hammurabiego

Państwo babilońskie powstało w II tysiącleciu p.n.e. Leżało ono na obszarze Bliskiego Wschodu zwanym Żyznym Półksiężycem. Czasy szczególnego rozwoju społeczeństwa i kultury Babilonia osiągnęła za panowania króla Hammurabiego w XVIII w. p.n.e. W czasach tego władcy opracowany został spis praw, który został nazwany od jego Kodeksem Hammurabiego. Jest to najstarsze źródło prawa pisanego, w którym …

Manufaktura 2023/2024 nr 51, marzec 2024

Wikingowie – kim byli ludzie Północy?

Gdy słyszymy słowo wiking, wyobrażamy sobie mężczyznę o dużej posturze w hełmie z rogami, trzymającego topór i z niezbyt przychylnym wyrazem twarzy. Czy jednak tak było naprawdę? Okazuję się, że nie do końca. Wojownicy pochodzili z dzisiejszych terenów Norwegii, Szwecji i Danii. Niewiadome nam jest jednak pochodzenie słowa „wiking”. Jedni uważają, że wywodzi się od …

Manufaktura 2023/2024 nr 51, marzec 2024

Hitler – wielki strateg, czy okazja chwili? Powstanie systemu nazistowskiego w Niemczech

Druga połowa XIX wieku była niezwykle znacząca w kontekście wydarzeń, które wstrząsnęły światem na początku XX wieku. To właśnie wtedy miało miejsce m.in. proklamowanie Cesarstwa Niemieckiego, czyli mówiąc inaczej, zjednoczenie państw niemieckich. Z racji iż w systemie ustrojowym cesarstwa niemieckiego władza ustawodawcza została zdominowana przez władzę wykonawczą w osobach cesarza i kanclerza Rzeszy, w pierwszych …

Manufaktura 2023/2024 nr 51, marzec 2024

Dolina Śmierci – miejsce pamięci masowego mordu

Dolina Śmierci w bydgoskim Fordonie jest miejscem grobu oraz masowego mordu dokonanego przez nazistów na mieszkańcach Bydgoszczy i okolic w 1939 roku. Nie jest znana dokładna liczba ofiar przez to, że nie znaleziono żadnych udokumentowanych źródeł zbrodni. Uznaną prawdopodobną liczbą ofiar jest od 1200 do 1400. Wśród straconych w Dolinie Śmierci byli przede wszystkim przedstawiciele …