Wyświetlanie 35 rezultat(ów)
https://th.bing.com/th/id/R.65a96307e0df197da55c25ca882c5e83?rik=Nk%2fSPkcjd%2fns%2fA&pid=ImgRaw&r=0
Manufaktura 2024/2025 nr 62, czerwiec 2025

Diné – lud Nawaho i historia rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej

Kiedy mówimy o historii Ameryki Północnej, zbyt często zaczynamy opowieść od Krzysztofa Kolumba lub kolonistów z Jamestown. Tymczasem kontynent ten przez tysiące lat zamieszkiwały zaawansowane, zróżnicowane kultury rdzennych ludów. Jednym z największych i najciekawszych narodów tubylczych są Nawahowie (Diné), których dzieje to historia nie tylko duchowości i przetrwania, ale też dramatycznych wędrówek, niezwykłej sztuki i …

Manufaktura 2024/2025 nr 62, czerwiec 2025

Między zabobonem a odkryciem: medycyna renesansu bez upiększeń

W poprzednim artykule poruszyłam temat średniowiecznej medycyny – pełnej modlitw, upustów krwi, talizmanów i leczniczych mikstur ze składników, które dziś trafiłyby co najwyżej do laboratorium kryminalnego. Renesans – z całym swoim kultem rozumu, powrotem do antyku i zachwytem nad ludzkim ciałem – zapowiadał radykalną zmianę. Ale czy rzeczywiście tak było? Czy lekarze porzucili gusła na …

Manufaktura 2024/2025 nr 62, czerwiec 2025

ZOO, które ratowało: historia rodziny Żabińskich

W czasie II wojny światowej cała Warszawa znalazła się pod okupacją niemiecką. Na terenie miasta znajdował się ogród zoologiczny, którego dyrektorem był Jan Żabiński. W trakcie jej trwania Żabiński wraz z żoną współpracowali z polskim podziemiem.  20-lecie międzywojenne  Żabiński miał w planach studia zoologiczne w Belgii, lecz wybuch I wojny światowej mu to uniemożliwił. Po …

Manufaktura 2024/2025 nr 62, czerwiec 2025

Narodziny nadziei – Konstytucja 3 Maja i jej dziedzictwo

3 maja 1791 roku na sali sejmowej Zamku Królewskiego w Warszawie wydarzyło się coś, co na zawsze zapisało się złotymi zgłoskami w historii Polski. Uchwalenie Konstytucji 3 Maja było nie tylko próbą ocalenia Rzeczypospolitej przed upadkiem, lecz także jednym z najnowocześniejszych aktów prawnych w ówczesnej Europie. W burzliwym XVIII wieku, w epoce rozbiorów, dokument ten …

Manufaktura 2024/2025 nr 62, czerwiec 2025

Jan Matejko – życie i twórczość malarza, który stworzył polską wizję historii 

Jan Alojzy Matejko (1838–1893) – malarz narodowej pamięci Jan Alojzy Matejko to postać, która wywarła olbrzymi wpływ na kształtowanie polskiej tożsamości narodowej. Jego obrazy, pełne dramatyzmu i głębi historycznej, są nie tylko dziełami sztuki, ale też lekcjami historii. W czasach zaborów były symbolem oporu, a dziś – nieodłącznym elementem kultury narodowej. Jego życie i twórczość …

Manufaktura 2024/2025 nr 61, maj 2025

Zamknij oczy i módl się: tak leczono w ciemnościach średniowiecza

„Gdybyś żył w średniowieczu i zachorował, modliłbyś się, żeby nie trafić do lekarza” – tak z przekąsem sugeruje Nathan Belofsky w swojej błyskotliwej książce „Jak dawniej leczono, czyli plomby z mchu i inne historie” – i trudno mu nie przyznać racji.  Średniowiecze, trwające od V do XV wieku, to okres, w którym rozwój medycyny był …

Manufaktura 2024/2025 nr 61, maj 2025

Bitwa pod Racławicami – początki insurekcji kościuszkowskiej

Po II rozbiorze Polski w 1793 roku, zawiązało się sprzysiężenie patriotów, które nie godziło się na utratę terytoriów na rzecz Prus i Rosji. Zaczęto przygotowania do powstania. Na początku 1794 roku, na żądanie carycy Katarzyny II, armia polska została zredukowana. Rosja toczyła wojnę z Turcją i potrzebowała swoich wojsk na południu, co uniemożliwiało jej pełną …

Manufaktura 2024/2025 nr 61, maj 2025

Synod trupi – mroczny epizod historii Kościoła

Historia Kościoła katolickiego to nie tylko wzniosłość i świętość, ale też epizody, które budzą zdumienie, grozę, a nawet odrazę. Jednym z najbardziej osobliwych i kontrowersyjnych wydarzeń był tzw. Synod trupi – sąd nad zmarłym papieżem Formozusem, który odbył się w Rzymie w roku 897. Znany również jako Synodus Horrenda, do dziś pozostaje symbolem chaosu i …

https://tse2.mm.bing.net/th/id/OIP.tmtCZ_Q2M5mjSGwLYgpSIAHaEN?cb=iwp2&rs=1&pid=ImgDetMain
Manufaktura 2024/2025 nr 61, maj 2025

Aborygeni – tragiczna historia rdzennych mieszkańców Australii

Najstarsza ciągłość kulturowa na świecie Kiedy w Europie powstawały pierwsze cywilizacje, w Australii od dziesiątek tysięcy lat żyli ludzie, którzy utrzymywali wyjątkową, złożoną kulturę – bez pisma, ale z bogatym systemem wierzeń, sztuki, prawa i pamięci. Aborygeni, ponieważ o nich jest mowa, pojawili się na kontynencie australijskim co najmniej 65 tysięcy lat temu – według niektórych …

Manufaktura 2024/2025 nr 61, maj 2025

Jasnogórski opór: rzeczywistość a literacka wizja Sienkiewicza

Obrona Jasnej Góry stało się symbolem oporu militarnego oraz duchowego narodu polskiego podczas próby opanowania basenu Morza Bałtyckiego przez Szwedów zwanym potopem szwedzkim. Miał on miejsce w latach 1655-1660. Obraz oblężenia uwiecznił Henryk Sienkiewicz w powieści pt.: „Potop”, wprowadzając jednak w tło historyczne pewne zmiany.   Oblężenie Jasnej Góry w 1655 r. było jednym z najważniejszych …