Święto Dziękczynienia ma bogatą i złożoną historię, która wykracza poza obraz urokliwego spotkania pielgrzymów i rdzennych Amerykanów przy wspólnym stole. Jego ewolucja od skromnego dnia wdzięczności za plony do narodowego święta odzwierciedla zarówno sukcesy, jak i wyzwania historii Stanów Zjednoczonych.
Pierwsze Święto Dziękczynienia w 1621 roku w Plymouth (w dzisiejszym stanie Massachusetts) miało charakter religijno-kulturowy i było wyrazem wdzięczności za przetrwanie. Pielgrzymi, którzy przypłynęli na statku Mayflower z Anglii w 1620 roku, stanęli przed ogromnymi trudnościami: głodem, chorobami i surową zimą, która zdziesiątkowała ich społeczność. Z pomocą rdzennych Amerykanów z plemienia Wampanoag, którzy nauczyli ich uprawy kukurydzy, polowania i rybołówstwa, koloniści byli w stanie wyprodukować wystarczającą ilość żywności, aby przetrwać kolejny rok.
Na pierwsze święto zaproszono wodza Wampanoag, Massasoita, oraz jego ludzi. Uczta trwała trzy dni, a serwowane dania różniły się od współczesnych. Prawdopodobnie obejmowały dzikie ptactwo (np. indyki i kaczki), ryby, owoce morza, kukurydzę oraz dynię, ale bez cukru i przypraw, które były wówczas trudno dostępne.
RELIGIA A ŚWIĘTO DZIĘKCZYNIENIA
Święta dziękczynne były powszechną praktyką w Europie, szczególnie wśród protestantów, którzy organizowali dni postów i modlitw jako podziękowanie za boską łaskę lub obfite plony. W Nowej Anglii podobne święta były obchodzone sporadycznie, zazwyczaj w odpowiedzi na konkretne wydarzenia, takie jak koniec suszy czy sukces w zbiorach.
Dzień Dziękczynienia nie miał jednak ustalonej daty ani charakteru. W niektórych koloniach świętowano go regularnie, ale decyzja o jego obchodach była uzależniona od lokalnych władz.
ZMIANY NA PRZESTRZENI XVIII/XIX WIEKU
Podczas rewolucji amerykańskiej Święto Dziękczynienia zaczęło nabierać znaczenia politycznego i narodowego. W 1789 roku prezydent George Washington ogłosił pierwszy narodowy dzień dziękczynienia, dziękując za zakończenie wojny o niepodległość oraz przyjęcie Konstytucji Stanów Zjednoczonych. Nie było to jednak święto coroczne.
W XIX wieku kluczową rolę w ustanowieniu Święta Dziękczynienia jako narodowego odegrała Sarah Josepha Hale, redaktorka czasopisma Godey’s Lady’s Book. Przez lata prowadziła kampanię na rzecz ujednolicenia daty i nadania świętu charakteru ogólnokrajowego. W 1863 roku, podczas trwania wojny secesyjnej, prezydent Abraham Lincoln odpowiedział na jej apele i ogłosił Dzień Dziękczynienia narodowym świętem, które miało być obchodzone w ostatni czwartek listopada. Lincoln widział w tym dniu szansę na jednoczenie narodu w trudnych czasach.
KONTROWERSJE
Chociaż Święto Dziękczynienia jest często przedstawiane jako harmonijne spotkanie pielgrzymów i rdzennych Amerykanów, jego historia ma również ciemne strony. W późniejszych dekadach relacje między kolonistami a rdzennymi mieszkańcami pogorszyły się. Kolonizacja doprowadziła do przesiedleń, wojen i chorób, które wyniszczyły rdzenne plemiona. Dla wielu współczesnych rdzennych Amerykanów Święto Dziękczynienia jest dniem żałoby, przypominającym o cierpieniu ich przodków.
ROZWÓJ W XX WIEKU
W XX wieku prezydent Franklin D. Roosevelt przesunął datę Święta Dziękczynienia na przedostatni czwartek listopada, próbując wydłużyć sezon zakupów świątecznych i stymulować gospodarkę podczas Wielkiego Kryzysu. Decyzja ta była jednak kontrowersyjna i wywołała protesty. W 1941 roku Kongres ustalił, że święto będzie obchodzone w czwarty czwartek listopada.
Historia Święta Dziękczynienia odzwierciedla rozwój amerykańskiej tożsamości. Z jednej strony jest to święto wdzięczności, rodzinnej bliskości i dzielenia się z innymi. Z drugiej strony, przypomina o skomplikowanej historii kolonizacji i rdzennych Amerykanów. Współczesne obchody łączą tradycję z refleksją nad przeszłością, a także z uniwersalnym przesłaniem wdzięczności i wspólnoty.
