nr 35, maj 2020

Józef Dowbor-Muśnicki

Urodził się w Garbowie koło Sandomierza 25 października 1867. Już w wieku 14 lat związał swoje życie z wojskiem, ponieważ został adeptem szkoły kadetów im. Mikołaja I w Petersburgu. Dalej kontynuował naukę w Konstantynowskiej Szkole Wojskowej, co umożliwiło mu złożenie egzaminów do Akademii Sztabu Generalnego. Jedną z ciekawych informacji jest to, że aby dostać się do tej uczelni młody oficer musiał zmienić wyznanie na protestantyzm, ponieważ wykładowy odczuwali niechęć do wiary katolickiej.

Józef Dowbor-Muśnicki
Fot.: nac.gov.pl [domena publiczna]

W roku 1917 został awansowany na generała porucznika i objął dowództwo I Korpusu Polskiego w Rosji liczącego około 30 tysięcy żołnierzy. Niestety wróg miał większą przewagę od Korpusu, dlatego uległ on demobilizacji. W czerwcu 1918  roku po złożeniu broni osiadł w Staszowie w Sandomierskiem. 6 stycznia 1919 roku otrzymał wezwanie do objęcia dowództwa nad oddziałami powstańczymi w Wielkopolsce, od Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu. Lecz władzę tą oficjalnie przyjął 16 stycznia.

Po przyjęciu tej władzy Generał:

  • zreorganizował oddziały powstańcze,
  • wprowadził żelazną dyscyplinę,
  • przeforsował decyzję o poborze poszczególnych roczników,
  • zorganizował regularną Armię Wielkopolską, która w szczytowym momencie liczyła 110 tysięcy żołnierzy.

W styczniu 1920 r. dowodził wojskami polskimi przejmującymi z rąk niemieckich tereny Pomorza. To właśnie w tym okresie nastąpił powrót Bydgoszczy do Macierzy. 20 stycznia 1920 r. generał Dowbor Muśnicki oficjalnie przejął Bydgoszcz dla państwa polskiego.

Wkroczenie wojsk polskich do Bydgoszczy, styczeń 1920.
Fot.: nac.gov.pl [domena publiczna]

Natomiast w okresie dwudziestolecia międzywojennego, po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej oddał się pod rozkazy Józefowi Piłsudskiemu, który chciał aby przejął władzę od generała Iwaszkiewicza. Odmówił, bowiem darzył szacunkiem Iwaszkiewicza. Również w kwietniu 1920 roku odmówił przyjęcia stanowiska dowódcy 4 armii, a w sierpniu dowódcy Frontu Południowego, co spowodowało przeniesienie go 6 października 1920 roku do rezerwy, a 31 marca 1924 roku w stan spoczynku. 

Zmarł w Batorowie w 1937 r., spoczywa na cmentarzu parafialnym w Lusowie. Ważną informacją, o której warto wiedzieć jest to, że przy dolnej części nagrobka stoją dwie urny, jedna wypełniona ziemią katyńską a druga palmirską, gdyż właśnie tam zginęły jego dwie córki (jedną z nich była Janina Lewandowska, która została zamordowana przez Sowietów). Przy wejściu do kościoła pw. św. Jadwigi Śląskiej i św. Jakuba zamontowano tablicę epitafijną poświęconą generałowi Józefowi Dowbor-Muśnickiemu.

O autorze

Uczeń klasy humanistycznej szkoły liceum ogólnokształcące w Bydgoszczy.
Interesuję się historią oraz sportem :)