nr 35, maj 2020

Bydgoski teatr

Teatr miejski w Bydgoszczy na placu teatralnym został wzniesiony w 1824. Otwarcie teatru nastąpiło 3 września 1924. Budynek był odbudowywany po pożarach, które odbyły się 30 sierpnia 1835 i 24 marca 1890. Ostatnia odbudowa odbyła się w latach 1895-1896 była związać z wzniesieniem monumentalnego reprezentacyjnego gmachu według projektu berlińskiego architekta, królewskiego radcy Heinricha Christiana Seelinga. Pierwsze przedstawienie po odbudowach zostało wydane 3 października 1896 obejrzał je cesarz Niemiec Wilhelm II. 

W czasie zaborów w teatrze były wystawiane tylko niemieckie sztuki. Był to jednych z warunków finansowania budowy przez władze państwowe. Nowy gmach teatru bydgoskiego stworzył nowe perspektywy i oprawę dla wystawiania sztuk. Dzięki czemu przyjeżdżały do Bydgoszczy niejednokrotnie sławy z Europy. Na przełomie XIX i XX wieku personel teatru tworzyło 46 aktorów i 31 osób obsługi technicznej, biurowej oraz orkiestra. W teatrze znajdowały się sztuki dzieła Goethego, Schillera, Szekspira, Kleista, Calderona, Hauptmanna, Ibsena, Sardou i innych. W teatrze oprócz dramatów, tragedii , komedii i fars wystawiano także sztuki muzyczne, takie jak opery, operetki i koncerty wybitnych wykonawców. 

Teatr Miejski w Bydgoszczy
[domena publiczna]

W okresie międzywojennym teatr był najważniejszą instytucją kulturalną w mieście. Pierwsze polskie przedstawienie odbyło się 5 grudnia 1919 roku. Stanowisko dyrektora objął Ludwik Dybizbański. Po nim stanowisko dyrektora objęła znana aktorka Wanda Siemaszkowa. Kolejnymi dyrektorami teatru byli Józef Karbowski oraz Karol Benda. Jednak złoty czas do teatru zawitał po 1917 kiedy to dyrektorem został Władysław Stoma. W teatrze wystąpili najznamienitsi polscy aktorzy. W rekordowych latach liczba przedstawień przekraczała 350 spektakli rocznie. Wystawiano nie tylko wybitne sztuki dramatyczne ale także przedstawienia dla dzieci oraz sztuki popularne szczególnie wyczekiwane przez widów. Teatr funkcjonował w tym czasie jako instytucja prywatna. A jej ostatnim dyrektorem był Aleksander Rodziewicz. 

Podczas II wojny światowej Teatr przejęli niemieccy aktorzy, którzy zostali przesiedleni z Rygi do Bydgoszczy. W tym czasie zorganizowano tam scenę kameralną, a w sezonie 1943/1944 również scenę lalek. A w sezonie 1944/45 teatr został zamknięty dla publiczności. 

Koniec istnienia teatru bydgoskiego przyniósł rok 1945. Podczas walk o wyzwolenie miasta gmach budynku został trafiony pociskami, a następnie spaliło się wnętrze teatru. Decyzję o wyburzeniu budynku podjął wiceprezydent miasta Władysław Jagniewski.