nr 36, czerwiec 2020

Wybory parlamentarne w 1989 roku

Rozmowy Okrągłego Stołu były wprowadzeniem do wyborów parlamentarnych w czerwcu 1989 roku. W tym czasie rozmów PZPR zawiązała koalicję ze Stronnictwem Demokratycznym (SD) i Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym (ZSL), zgromadzono fundusze i ustalono strategię. To samo, choć na mniejszą skalę, odbywało się w Komitecie Obywatelskim. Poparcie społeczne, niechęć obywateli do komunizmu i potrzeba zmiany przesądziły o zwycięstwie „Solidarności”. Ustalono także, że powołana zostanie druga izba parlamentu, czyli senat i urząd prezydenta, który miał być wybierany przez Zgromadzenie Narodowe. Wybory do senatu były całkowicie wolne, natomiast w wolnych wyborach zostało wybranych 35% posłów, a pozostałe mandaty otrzymali PZPR i jej sojusznicy.  

Materiał promocyjny Komitetu Obywatelskiego.

Władze liczyły, że dwa miesiące, jakie dzieliły zakończenie obrad Okrągłego Stołu od terminu wyborów sprawią, że strona solidarnościowa nie zdoła się przygotować do kampanii wyborczej. Termin wyborów wyznaczono na 4 czerwca 1989 roku.                          

 4 czerwca 1989 roku okazał się kluczowy dla dalszego rozwoju wydarzeń. Społeczeństwo traktowało wybory jak plebiscyt, wybierano kandydatów “Solidarności”, a listy koalicji rządowej skreślano. W rezultacie kandydaci “Solidarności” zdobyli 160 ze 161 możliwych miejsc w sejmie i 92 ze 100 miejsc w senacie. Kandydaci z miejsc zarezerwowanych dla władz tylko w 3 przypadkach zdołali zdobyć wystarczającą liczbę głosów. Przepadło 33 z 35 kandydatów startujących z tak zwanej listy krajowej, która zawierała nazwiska najważniejszych działaczy koalicji rządowej. Wynik pierwszej tury wyborów był szokiem nie tylko dla władz PRL, ale także dla ich opozycyjnych partnerów. 19 lipca 1989 roku przewagą jednego głosu Zgromadzenie Narodowe wybrało Wojciecha Jaruzelskiego na prezydenta PRL. 24 sierpnia 1989 roku pierwszym po wojnie niekomunistycznym szefem rządu został Tadeusz Mazowiecki, a 12 września sejm zatwierdził skład jego gabinetu.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *