nr 37, luty 2021

Unoszą nas ceglane fale…

Unoszą nas ceglane fale –
Piętnastoletnich kapitanów
W spełnienie marzeń o podróżach
W nietknięty stopą świat

Jacek Kaczmarski, Barykada

Ludność cywilna była jednocześnie ofiarą powstania, jak i uczestnikiem. Różnicę między cywilami, a wojskowymi stanowiła m.in dostępność informacji. Nie wiedziano kiedy wybuchnie powstanie, więc gdy wybiła godzina W zostali oni nieodwracalnie wyrwani z swojej codzienności. To jak przerażające życie ich czekało, pokazuje np. Pamiętnik z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego. Jaki był potem dostęp do informacji? Skąd ludzie mieli wiedzieć co się dzieje? Tu właśnie pojawia się postać Jeremiego Przybory – to właśnie On, wraz z Edmundem Rudzyńskim i Stefanem Sojeckim, był spikerem w Polskim Radiu od 9 sierpnia 1944 roku, aż do zniszczenia siedziby. Jednocześnie to On tuż po rozpoczęciu wojny, 10 września 1939 roku przeczytał angielską wersję komunikatu-pożegnania rozgłośni Warszawa II przed wejściem Niemców. 

Jeremi Przybora
(Domena publiczna)

Rola, którą odgrywał podczas powstania była o tyle ważna, że miała na celu publikowanie informacji dla ludności cywilnej, jak i podnoszenia morale, tak AK, jak i cywilów w tych trudnych czasach. Była to jedna z niewielu możliwości pomocy, gdy armia powstańcza praktycznie od początku była skazana na klęskę.

GLORIA VICTIS!