nr 41, październik 2021

Piramidy egipskie

Ostatnim czasem, podczas rozmyślań nad tematem kolejnego artykułu, wpadłam na pomysł, aby przenieść się nieco w przeszłość i dla odmiany napisać coś o bardziej zamierzchłych czasach. W ten sposób przychodzę do was z artykułem na temat piramid starożytnego Egiptu, które uważane są także za jeden z 7 cudów świata starożytności, który przetrwał po dziś dzień. 

Na początku warto zaznaczyć, że pierwsze tego typu budowle pojawiły się około 2600 roku przed naszą erą, a sam proces tworzenia owych zabytków trwał średnio od 20 do nawet 30 lat. Celem budowania piramid było stworzenie z nich swojego rodzaju grobowców dla faraonów egipskich, z ponieważ jak powszechnie wiadomo Egipcjanie głęboko wierzyli w życie pozagrobowe, dlatego też chcieli zapewnić zmarłemu jak najlepsze warunki oraz spokój w jego następnej wędrówce. 

 Choć zdecydowanie najbardziej znanymi piramidami są te znajdujące się w Gizie, to za pierwszą uznaje się piramidę Dżesera w Sakkarze. Za datę jej powstania przyjmuje się rok 2650 przed naszą erą. Jej wysokość nie jest zbyt pokaźna bo wynosi ona tylko koło 60 metrów, choć pierwotnie była nieco wyższa. Ma ona bardzo specyficzną budowę, ponieważ w odróżnieniu od piramid znajdujących się w Gizie jej ściany są podzielone na 6 w miarę równych stopni i nie tworzą tak zwanych „schodków”. 

Warto też jednak wspomnieć parę słów o słynnej piramidzie Cheopsa, której datę powstania szacuje się na 2560 rok p. n. e. Jest to zdecydowanie najpopularniejsza i najbardziej znana pośród wszystkich tych egipskich budowli. Dawniej jej wysokość osiągała wysokość ponad 147 metrów, jednak obecnie wskaźnik ten wynosi tylko nieco ponad 138 metrów, co można porównać do 38 piętrowego budynku. Jak wskazuje jego nazwa piramida ta miała służyć za miejsce pochówku Faraona Cheopsa z IV dynastii z okresu Starego Państwa. 

Kolejna z piramid o której warto coś napisać to piramida Chefrena, która razem z wyżej wymienioną piramidą Cheopsa, a także piramidą Mykerinosa tworzą najbardziej znany zespół piramid na całym świecie. Znajdują się one w dość niewielkiej odległości ze względu na powiązania miedzy tymi poszczególnymi władcami, ponieważ Chefrena uznaje się za syna Cheopsa, a Mykerinosa za syna Chefrena. Dodatkowo w stosunkowo niedalekiej odległości od tych zabytków znajduje się legendarny Sfinks, który jest też najstarszym znanym nam posągiem na świecie.  

Wracając jednak do Chefrena i jego piramidy, pierwotnie wynosiła ona 144 metry jednak aktualnie zmalała ona do 136 metrów. Z kolei piramida jego syna – Mykerinosa dawniej posiadała 65 metrów, a obecnie już tylko (a może aż?) 62 metry. 

Jeśli chodzi o samą budowę piramid zdecydowanie nie są one ustawione przypadkowo. Boki piramidy pokrywają się z czterema stronami świata, które o dziwo określone są z niezwykłą dokładnością. Wygląda to tak ze względu na spore umiejętności starożytnych Egipcjan w zakresie astronomii, wyznaczali oni kierunki na podstawie ułożenia gwiazd i poszczególnych konstelacji. Ponadto same boki piramid mają symbolizować promienie słoneczne. 

Zewnętrzne ściany tych egipskich konstrukcji zostały wzniesione z białego wapienia, a ich wnętrze pokrywał ten sam surowiec wymieszany gdzieniegdzie z czerwonym granitem. Sam cykl budowania każdej z poszczególnych piramid nigdy nie został do końca wyjaśniony i na podstawie najróżniejszych badań możemy się jedynie domyślać jak ten proces wyglądał.  

Chciałabym jeszcze obalić mit które podają niektóre źródła jakoby piramidy budowali egipscy niewolnicy lub Żydzi (co jest oczywistą niepoprawnością ponieważ pojawili się oni e Egipcie dużo później). Prawda wygląda tak, że budową Piramid zajmowali się naprawdę (na Mierę tamtych wieków) – wykształcone osoby. Potwierdzają to odkrycia Archeologiczne z 1990 roku w trakcie których odkryto niedaleko jednej z Egipskich budowli – cmentarz, który jak później się okazało był miejscem pochówku osób pracujących przy budowie piramid. Odkryto tam wówczas 30 dużych grobowców zapewne dla ważniejszych osobistości a także ponad 600 mniejszych dla mniej istotnych robotników, którzy wbrew pozorów nie byli traktowani w najgorszy sposób. Przeważnie mieszkali oni w wioskach w raz ze swoimi rodzinami, które znajdowały się niedaleko piramid. Byli oni zaopatrzeni w sprowadzaną z całego Egiptu żywność a także opiekę medyczną. 

Robotnicy w trakcie pracy byli podzieleni na dwa oddziały, do których zalicza się oddział główny liczący sobie 4 tysiące robotników, którzy czynnie pracowali przez cały rok, a także i oddział pomocniczy składający się od 16 do 20 tysięcy robotników, którzy służyli za pomoc w budowie przeważnie z końcówce lata, kiedy wody Nilu wylewały co znacznie ułatwiało budowę. 

Czas skupić się na budowaniu samych piramid i najbardziej prawdopodobnego scenariusza którego po dziś dzień trzyma się większość architektów. Jak już wcześniej wspomniałam kluczowa w tej sytuacji była rzeka Nil, ponieważ to właśnie ona służyła za drogę którą przemieszczano kamienne bloki do wyznaczonych celi. Ładowano te liczące kilka ton bloki na łodzie, które płynęły wzdłuż brzegu Nilu. Kolejnym etapem po wysadzeniu ich na ląd było przewiezienie ich w jakiś sposób do wyznaczonych miejsc. Bo przecież piramid nie budowało się tylko u wybrzeży rzek, prawda? Do całego tego przedsięwzięcia używano drewnianych sani na które ładowano owe bloki. Następnie wyznaczona osoba polewała sporą ilością wody trasę tuż przed saniami, aby piasek nie gromadził się przed kołami a licznym robotnikom ułatwiło to ciągnięcie bloku.  

Gdy bloki zostały już dowiezione w docelowe miejsce – budowano rampy, które miały mieć funkcje podobną do stelaży które widuje się często gdy robotnicy odnawiają, malują lub ocieplają bloki lub domy. Podobnie było z rampami – ich głównym celem było ułatwienie robotnikom przemieszczenia bloków potrzebnych do budowy piramidy. Były one proste i budowane pod skosem tak aby bez problemu można wciągać bloki w górę.  

Kwestią sporną w tej sprawie jest to czy owe rampy były budowane po wewnętrznej czy zewnętrznej stronie piramidy, ponieważ po dziś dzień nikt nie jest w stanie ustalić jednej wersji. Jeśli ktoś chciałby znać moje zdanie na ten temat to osobiście uważam że zdecydowanie prostsze w tej sytuacji byłoby budowanie tych Ramp na zewnętrz – nie byłoby potem problemu z pozbyciem się ich. Ale niestety nie jestem archeologiem i nie mam na tyle szerokiego pola widzenia aby do końca wypowiadać się na ten temat. 

Kheops-coupe.svgOstatnią już kwestią na temat piramid którą chciałabym poruszyć w tym artykule jest wewnętrzna budowa piramidy. Większość Piramid posiadała tylko jedno wejście jednak piramida Cheopsa przedstawiona na schemacie obok posiadała jeszcze jedno wejście wydrążone w  820 r. z rozkazu kalifa Al-Mamuna. 

Warto tu także zaznaczyć kilka ważniejszych ośrodków takich jak na przykład komnata królowej, w której rzekomo znajdować się miała żona Cheopsa, jednak z niewiadomych przyczyn nie spoczywa tam jej ciało. Ale z kolei w położonej nieco już wyżej komnacie zwanej też komorą królewską z sarkofagiem, jak wskazuje sama nazwa – spoczywa w niej właściwy sarkofag z ciałem zmarłego władcy Egiptu. 

Mimo tak wielu danych współcześni archeolodzy ciągle zgłębiają kolejne tajemnice tych niezwykłych budowli. Wprowadzają do wewnątrz małe urządzenia wraz z kamerkami, które mogłyby pomóc im w zagłębianiu się w pomniejsze kanaliki w poszukiwaniu nowych pomieszczeń. Tak więc prace nad piramidami, mimo że zostało one stworzone kilka tysięcy lat temu,  ciągle trwają. Nic dziwnego, że są one uznawane za jeden z największych cudów starożytnego świata.